Νο. 1502 Τα πρώτα λουτρά του Βόλου (1902)

Νο. 1502 Τα πρώτα λουτρά του Βόλου (1902)
———————————-
ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ φωτογραφία που ανέβασε ο αγαπητός φίλος Thanasis Germanos!… (και επιχρωμάτισε ο καλός φίλος Giorgio Asderis . . Πριν τα λουτρά του Αναύρου που άνοιξαν μερικά χρόνια μετά, υπήρχαν λουτρά μπροστά στο πάρκο (που δεν υπήρχε τότε…) στην περιοχή της Εξωραϊστικής – του τότε μεγάρου Σαραφόπουλου. Μέχρι σήμερα η μόνη απεικόνηση που είχαμε ήταν από ένα πίνακα του Ν. Χριστόπουλου, που είχαμε συζητήσει μερικές μέρες πρίν [1]. Η φωτογραφία του Θανάση συμπληρώνει ένα κενό. Και για μπόνους στο βάθος το εργοστάσιο του Νικούλη [2] και η άκρη της Γορίτσας!…

Έχω και μια θεωρία που σχετίζεται με τον Ντε Κίρικο.
Πιθανόν πολλοί να ξέρετε τα περίφημα Μυστηριώδη Λουτρά του Ντε Κίρικο (μια σειρά από έργα του π.χ. [3]) που οι κριτικοί τα θεωρούν εμπνευσμένα από τα Λουτρά του Αναύρου. Αλλά τα Λουτρά του Αναύρου έγιναν το 1906 όταν ο Τζόρτζιο είχε φύγει από τον Βόλο. Επομένως ήταν αυτά τα λουτρά της παραλίας που τον ενέπνευσαν και όχι τα Λουτρά του Αναύρου…

Ευχαριστούμε πολύ Θανάση!!!

[1] No. 1495. Λεπτομέρειες της παραλίας στο τέλος του 19ου αιώνα. https://www.facebook.com/…/a.25581341121…/2960045774120790/…
[2] 544. To βυρσοδεψείο Ζ. Νικούλη
https://www.facebook.com/…/a.255813411210…/545621605563231/…
[3] https://www.facebook.com/groups/273892766348819/permalink/818347275236696/

Νο. 1497 Βολιωτάκια και Γάλλος στρατιώτης (1917)

Εξαιρετική φωτογραφία που ανέβασε στην ομάδα της Συζήτησης η κα Μαρία Συρούκη. Ευχαριστώ πολύ! — Πολύ ανοιχτός ο χώρος. Υπολογίζω Περραιβού και ανατολικότερα. Εσείς τι λέτε;

Νο. 1481 Ποίηση και δέντρα όσα θέλετε!

“Στη Θεσσαλία είδα πολλά και περίεργα. Εκείνο το Πήλιο, τι λαμπρό που είναι! Αμέ τα βουνά που, όταν είναι κάτω κανένας, μέσα στην ρεματιά, σου φαίνεται κι ανεβαίνουν από κάθε μέρος σα θεόρατος τοίχος. Μου θυμίζουν εκείνα τα δημοτικά τα παραμύθια, που κάθεται ένας δράκος και φυλάει θησαβρούς. Το ίδιο και η Θεσσαλία. Πλούσιος τόπος χωρίς δρόμους. Παλάτι μάλαμα γεμάτο, μα που είναι από μέσα κλειδωμένο.

Ποίηση και δέντρα όσα θέλετε. Ταξιδέψαμε νύχτα με την γυναίκα μου. Μεσάνυχτα φύγαμε από τη Ζαγορά και δεν ξέρετε τι μαγεφτικό που είτανε το φεγγάρι. Πουθενά δεν είναι τέτοιο θέαμα μοναδικό. Βουνά και θάλασσα μαζί, πελώρια και τα δύο. Τάχει αφτά μόνο η Θεσσαλία. Καλός ο τόπος και η φιλοξενία χρυσή…”

Από το “Ρόδα και Μήλα” του Γιάννη Ψυχάρη, 1902 (https://books.google.com/books?id=ceANAAAAYAAJ), ο οποίος λίγο καιρό πριν ήταν φιλοξενούμενος του Δροσίνη στην Ζαγορά. Ο Ψυχάρης ήταν γλωσσολόγος και καθηγητής της ελληνικής γλώσσας στο Παρίσι. Φανατικός δημοτικιστής, εξ ου και τα “θησαβρούς”, “μαγεφτικό” και “αφτά” στο κείμενο.

ΣΗΜ. Η κάρτα είναι του Στέφανου Στουρνάρα. Καλοκαιρινός είναι ένας χείμαρος στο μέσο της διαδρομής από την Ζαγορά στο Πουρί.

Νo. 1470. Το όνειρο

Ο ύπνος μου ήταν ελαφρύς, μα το όνειρο έντονο.

Ζούσα στην αγαπημένη μου πόλη που ήταν όμορφη αλλά περνούσε δύσκολες ώρες.
Ο Οικονομάκης έγραφε στην πρώτη σελίδα της Θεσσαλίας για τις βαριές μέρες της καραντίνας.
Ο Καραμάνης στο βουνό κι ο Πιτσιώρης στην πόλη θεράπευαν τους αρρώστους.
Ο Τριχόπουλος έκανε τις ημερήσιες ανακοινώσεις και έτρεχε στα χωριά που είχαν μολυνθεί.
Ο Γεωργιάδης ήταν ενημερωμένος με τις τελευταίες μεθόδους απολύμανσης από την Ευρώπη και φρόντιζε την πόλη.
Ο δεσπότης Ιωακείμ οργάνωνε συσσίτια με ντελίβερι και έλεγε κάντε εκκλησία την καρδιά σας.
Η Αννέτα Τσολάκη διοργάνωνε παιδικές χορωδίες και δρώμενα στο ΥouΤube.
Ο Στέφανος Στουρνάρας φωτογράφιζε τους άδειους δρόμους και τους έκανε να φαίνονται ακόμα πιο όμορφοι.
Ο Δελμούζος αρίστευε και πρωτοπορούσε ΚΑΙ στην τηλεκπαίδευση.
Οι Πηλιορείτες εν Αιγύπτω στέλνανε φορτία με μάσκες και μέσα ατομικής προστασίας, και οι ριψοκίνδυνοι ζαγοριανοί έβγαιναν στην φουρτουνιασμένη θάλασσα για να φέρουν χαρτιά κουζίνας και απολυμαντικά.
Ο Αθανασάκης δώριζε καινούργιο νοσοκομείο.
Ο Καρτάλης ξανασχεδίαζε την πληγωμένη οικονομία.
…
Και ξύπνησα. Και θυμήθηκα τους φίλους μου. Και ίδρωσα.
____________________________________________
ΥΓ. Η φωτογραφία είναι από το ΔΗ.Κ.Ι.
Για όσους δεν αναγνωρίζουν κάποια ονόματα – όλοι τους έζησαν στην πόλη μας τον περασμένο αιώνα, και έπαιξαν τον ίδιο ή ανάλογο ρόλο με μεγάλη επιτυχία στα χρόνια τους. Ψάξτε τους. Θα με καταλάβετε καλύτερα.

No. 1463 Τα Μπαράζια

Ένας φίλος στην ομάδα της συζήτησης ζήτησε να διευκρινίσει αν η περιοχή του Αναύρου λεγόταν “μπαράζ”. Μιας και είχα μαζεμένο σχετικό υλικό από καιρό το αναρτώ. Πρώτα πρώτα “μπαράζια” προέρχεται από το γαλλικό barrage=φράγμα – κατασκευές για τον έλεγχο της ροής των ποταμών [ναι και μπαράζ πυροβολικού – φράγμα πυρός]. Η λέξη αυτή πιθανόν να έμεινε από τους Γάλλους μηχανικούς που σχηματοποίησαν την ροή του Αναύρου για να αποφεύγονται οι πλημμύρες μέσα στην πόλη και οι αποθέσεις φερτού υλικού στο λιμάνι. Αλλά από κει έμεινε να χρησιμοποιείται για την περιοχή γύρω στο ποτάμι.

Διαβάζω στην Λαϊκή Φωνή του 1933 σε άρθρο του Α.Τ. (Άθως Τριγκώνης):
“Πέρα από τον Άγιο Κων/νο, προς τα επάνω και κατά μήκος της όχθης του Αναύρου εκεί που προ ολίγων ετών ήταν κάτι χαμόσπιτα υπάρχει σήμερα μια συνοικία, τα Μπαράζια”.

Αυτά ήταν τα Μπαράζια λοιπόν που φαίνονται σε λεπτομέρεια από φωτοκάρτα της οικογενείας Στουρνάρα. Το απόκομμα της εφημερίδας είναι στην δεύτερη φωτό. Στην τρίτη είναι μια φωτογραφία από το ΔΗΚΙ που δείχνει το γνωστό γεφυράκι του Αναύρου στο ύψος της Γαλλίας. Τέλος ένα άλλο απόκομμα από εφημερίδα του 1933 “Το Έγκλημα των Μπαραζίων”! Ακούγεται σαν τίτλος κινηματογραφικής ταινίας… 

No. 1462. Στα μπαλκόνια του μεσοπολεμικού Βόλου (~1936)

Με ξετρελαίνουν οι λεπτομέρειες των παλιών φωτογραφιών. Τι να έγινε εκείνο το νεοκλασσικό με τις κολώνες, τα ψηλά ταβάνια και τα μαντεμένια κάγκελα του μπαλκονιού; Ρητορική ερώτηση φυσικά. Από το αρχείο του ΔΗ.Κ.Ι. (Κ. Ζημέρης).

Νο. 1461 Αυτοί που πολεμάνε στην πρώτη γραμμή.

Είμαστε σε μια περίεργη κατάσταση. Όταν μένουμε σπίτι μας δίνεται μια ψευδαίσθηση ότι όλα είναι OK και το μόνο που μας πειράζει είναι πως μας λείπουν οι βόλτες, οι παρέες, τα ταξίδια, και οι διακοπές. Όμως την ίδια ώρα, κάποιοι παλεύουν στις πρώτες γραμμές. Μιλούσα με παιδικό φίλο μου Βολιώτη που ζει στην Θεσσαλονίκη και η γυναίκα του είναι πνευμονολόγος και διάβαζα τον φόβο του στα λόγια του. Και σκεφτόμουν πως ασυνείδητα νομίζουμε πως οι γιατροί και οι νοσοκόμες είναι άτρωτοι. Βλέπεις τις παλιές φωτογραφίες σαν κι αυτή του Ζημέρη και νομίζεις ότι τα νοσοκομεία επικρατεί μια ησυχία και τάξη. Η φύση μας προστατεύει και δεν καταλαβαίνουμε τι ακριβώς συμβαίνει αν δεν το δούμε με τα ίδια μας τα μάτια ή όταν κάποιος πολύ κοντινός γνωστός μας είναι εκεί σαν ασθενής ή γιατρός ή νοσοκόμος. Λίγες μέρες πριν πήρε φωτιά το email των Ελληνοαμερικανών της ανατολικής ακτής – ένας 59χρονος δικός μας γιατρός στην Βοστώνη ο οποίος φρόντιζε ασθενείς με τον ιό κόλλησε και κατέληξε στην εντατική με αναπνευστήρα – και ζητούσαν πλάσμα από αναρρώσαντες από τον ιό μήπως και τον βοηθήσει
( https://www.bostonherald.com/…/massachusetts-doc-who-treat…/). Δεν είναι λίγοι οι γιατροί και οι νοσοκόμοι που θυσιάζονται κυριολεκτικά σ΄αυτή την μάχη. Δεν είναι άτρωτοι απλά γιατί φοράνε μάσκα ή ξέρουν τι ακριβώς γίνεται. Είναι στρατιώτες σε πόλεμο. Ίσως ο πόλεμος να είναι πιο χαμηλής έντασης στην Ελλάδα από ότι ήταν στην Ιταλία ή είναι στις ΗΠΑ αλλά εν παύει να είναι ένας πόλεμος.

Καιρός να ξαναεκτιμήσουμε την προφορά των νοσοκόμων και των γιατρών. Όσοι από εμάς ζήσαμε για πολύ καιρό χωρίς μεγάλες δυσκολίες πρέπει να κάνουμε ένα reset στο τρόπο που σκεπτόμαστε και να αρχίσουμε να επαναφέρουμε σκέψεις και αξίες στην αντικειμενική τους βάση… Είμαι αισιόδοξος ότι οι περισσότεροι θα βγούμε καλύτεροι σαν άνθρωποι από αυτή την ιστορία.

No. 1460 Χώρα Αλόννησος (Ina van Delden, 1977)

Το ξέρω καλά ότι όλοι σας ανυπομονείτε να βγείτε έξω. Και εμείς εδώ, παρόλο ότι χτες στην πολιτεία της Νέας Υερσέης (με πληθυσμό όσο η Ελλάδα) περάσαμε τα 100 χιλιάδες κρούσματα και 5500 ανθρώπινες απώλειες. Όμως το μυαλό μας μας σπρώχνει προς το μέλλον, ένα μέλλον που όσο και αβέβαιο να φαίνεται θέλουμε να ελπίζουμε ότι μας φυλάει χαρές. Δεν ζητάμε πολλά. Τις γνωστές προσωπικές απολαύσεις.Το ταξίδι της επιστροφής στην πατρίδα κάθε καλοκαίρι. Η συνάντηση με τους γονείς, τους συγγενείς, και τους γνωστούς. Μια βόλτα στην παραλία. Ένα μπάνιο στην θάλασσα. Ένα καφέ με φίλους. Ένα δείπνο με καλή παρέα. Τα πράγματα αυτά που ίσως κάποιες στιγμές ίσως και να θεωρήθηκαν ρουτίνα. Τώρα ζούμε με την προσμονή της επανάληψης τους.

ΣΗΜ. Η φωτογραφία είναι της @Ina van Delden από την χώρα Αλονήσσου (1977)
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=815641168449085&set=gm.776788329030834&type=3&theater

No. 1457 Σταύρωση (Νικ. Γρύσπου)

Καλή Ανάσταση στην πατρίδα και τον κόσμο όλο.

Πίνακας του Νικήτα Γρύσπου. Από την ομάδα Έλληνες Ζωγράφοι -Painters from Greece https://tinyurl.com/y77zq23u

“Διατηρούσε το ατελιέ του εδώ, στο Βόλο όπου ήταν εγκατεστημένος από το 1920 στην Κ. Καρτάλη με Αλεξάνδρας λίγο πιο κάτω από τη γωνία όπου βρισκόταν ο φούρνος του Κοπάνα. Εκεί σ’ ένα ευρύχωρο παλιό ισόγειο μαγαζί ήταν το ατελιέ του που παράλληλα ήταν και το μόνιμο εκθετήριο των έργων του, γκαλερί όπως θα λέγαμε σήμερα….Στο Πρακτικό Λϋκειο όπου ήταν διορισμένος ο Γρύσπος για το μάθημα των “τεχνικών”, το σχέδιο ήταν κύριο βασικό, πρωτεύον μάθημα. Ο θαυμάσιος Γρύσπος είχε πάθος θα λέγαμε, ερωτικό με την ζωγραφική και την γλυπτική ήθελε να μας διδάξει, ήθελε και καλά, να μας μάθει σχέδιο…. Το ζωγραφικό του έργο ήταν καταπληκτικά τρισδιάστατο, ανάγλυφο, ολοζώντανο. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο άνθρωπος αυτός έζησε και δούλεψε και διέπρεψε σαν ζωγράφος με ένα μόνο μάτι, ενώ όπως ξέρουμε, την τρίτη διάσταση την έχουμε χάρη στα δύο μας μάτια!….”
(από το άρθρο Νικήτας Γρύσπος του Παντελή Μωραΐτη, Εν Βόλω τεύχ 4, σελ. 28-30)

Ο Νικήτας Γρύσπος γεννήθηκε στην Αμοργό το 1873. Σπούδασε ζωγραφική στο Σχολείο των Τεχνών, με δασκάλους τους Σ. Προσαλέντη, Ν. Λύτρα και Κ. Βολανάκη. Παράλληλα, παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής. Εργάστηκε ως καθηγητής των τεχνικών (1920-1940) στο Πρακτικό Λύκειο Βόλου και δίδαξε στη Σχολή Ζωγραφικής που ιδρύθηκε στη πόλη το 1926.

490Ε1. Λειτουργία στην Παναγία Τρύπα (1928)

Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα – και του χρόνου μαζί χωρίς τα φετινά περιοριστικά μέτρα.

Καθώς παρακολουθούμε τις λειτουργίες με μόνο τον ιερέα και τον ψάλτη μέσω του … ΦΒ, θυμήθηκα αυτή την εξαιρετική φωτογραφία του Στεφ. Στουρνάρα (από τις πιο αγαπημένες μου, με τον ιερέα και τους ψάλτες μόνους τους…)

Σε πολλούς φαίνεται βαρύ που θα παρακολουθήσουμε την Μεγάλη Εβδομάδα μέσω ίντερνετ φέτος – έτσι πρέπει.
Αν αμφιβάλλετε, ακούστε το “νέο” από την ευρύτερη “γειτονιά μου” στην Νέα Υόρκη. Ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Επιδοφόρος έκανε τελετή χειροτονίας νέου ιερέως στις 21/3. Δεν υπάρχει ολική απαγόρευση στην ΝΥ. Παρέστησαν μόνο μερικοί ιερείς και κοντινοί συγγενείς – 20 άτομα το όλο. 6 κόλλησαν τον ιό, 2 στο νοσοκομείο, ο ένας σοβαρά (πηγή: https://tinyurl.com/vhzndk4 )

ΥΓ> Την φωτογραφία προσέφερε η κ. Γιούλη Κόκκορη από το αρχείο του Νάσου (Αθανασίου) Παπανικολάου που υπηρέτησε ως πρωτοδίκης στο Βόλο την περίοδο 1926-1930. Ήταν αδερφός του Γεωργίου Παπανικολάου γνωστού για το περίφημο παπ-τεστ. Έμαθα αργότερα ότι πρόκειται για φωτογραφία του στέφανου Στουρνάρα που δημοσιεύθηκε στο Πανθεσσαλικό Λεύκωμα του 1928.