——————————————————————–
Πριν πολύ καιρό ασχοληθήκαμε με τον Σοφοκλή Ευαγγελινό Αποστολίδη, τον πρώτο Έλληνα καθηγητή του Χάρβαρντ από την Τσαγκαράδα (1805-1883) (https://www.facebook.com/MagnesiaStoPerasmaTouChronou/posts/312724188852975:0) Εδώ ήθελα να συμπηρώσω με μερικά ενδιαφέροντα ντοκουμέντα.
1) Την ηθογραφία του Σοφοκλή από τον Γ. Αδρακτά όπως την δημοσίευσε η κα. Αικατερίνη Καμηλάκη διευθύντρια του κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών στην ομάδα “ΦΟΙΤΗΣΑΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑΣ” Δείτε παρακάτω.
2) Ένα ηλεκτρονικό σύνδεσμο στα έργα του Σοφοκλή Ευαγγελινού Αποστολίδη από τον ιστότοπο archive.org
https://archive.org/search.php…
3) Την νεκρολογία του από την Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών της Αμερικής στα 1884 (Proceedings of the American Academy of Arts and Sciences, Vol. 19 (May, 1883 – May, 1884), pp. 502-504) https://volosmagnisia.wordpress.com/wp-content/uploads/…/jstor-sophocles…
4) Στην φωτογραφία ο τάφος του στο κοιμητήριο του Mount Auburn στο Cambridge της Βοστώνης.
« Συνδυάζων νυν όσα περί του Σοφοκλέους ανέγνωσα με τα ολίγα όσα περί αυτού εγνώριζον προ της εις Αμερικήν αφίξεώς μου, θα προσπαθήσω να δώσω ενταύθα μιάν συνοπτικωτάτην ιστορίαν του ανδρός, παραλείπων τα αμφίβολα και επουσιώδη.
Ο Ευαγγελινός υιός του Αποστόλου Ευαγγελινού, εγεννήθη ως ανέφερα εν αρχή, εις την Τσαγκαράδαν της Θετταλομαγνησίας, κειμένην επί της Ανατολικής πλευράς του Πηλίου όρους. Η οικία του αδελφού του Κωνσταντίνου είναι εκτισμένη πλησίον γραφικωτάτου λόφου ή ράχεως, οπόθεν φαίνεται το Αιγαίον Πέλαγος με την Χαλκιδικήν και το Άγιον Όρος προς τα αριστερά και τας Βορείους Σποράδας προς τα δεξιά. Η ράχις φέρει το όνομα του Αποστολίδου και περί το εσπέρας πολλοί περιπατηταί μεταβαίνουν εκεί όπως θαυμάσουν το εξαίσιον θέαμα. Εις το μέρος αυτό πιθανώς εγεννήθη ο Σοφοκλής.
Εις όχι μακρυνήν απόστασιν από της ράχεως Αποστολίδου έκειτο η μικρά οικία της γρηάς Αχιλλίνας, μητρός των αδελφών Αχιλλοπούλων, Ευαγγέλου και Σοφοκλέους, αδελφής δε του Ευαγγελινού και του Κωνσταντίνου Αποστολίδου. Εις την θέσιν εκείνην εκτίσθη βραδύτερον μεγαλοπρεπής οικία υπό των μεγάλων ευεργετών, οι οποίοι όμως ουδέποτε την είδον, διότι ουδέποτε επεσκέφθησαν την πατρίδα των. Εις άλλο μέρος της ιδίας συνοικίας οι αδελφοί Αχιλλόπουλοι προ ετών έκτισαν την φερώνυμον των Αχιλλοπούλειον Σχολήν, ήτις συντηρείται μέχρι σήμερον εξ ιδιαιτέρου αυτών κληροδοτήματος.
Το έτος της γεννήσεως του Ευαγγελινού δεν είναι εξηκριβωμένον, διότι αλλού μεν φέρεται ως γεννηθείς εις τας 18 Μαρτίου του 1807, αλλού δε κατά το 1804 και αλλού κατά το 1805. Άλλη πληροφορία είναι ότι εγεννήθη εις το 1814, αλλά φαίνεται ότι η πρώτη χρονολογία είναι η ορθοτέρα. Ο ίδιος εν Αμερική ήτο ολίγον μυστηριώδης και εκκεντρικός και απέφευγε να κάμνη λόγον περί της ηλικίας του και εν γένει περί της ζωής του.
Όταν μίαν φοράν περί τας δυσμάς του βίου του κάποιος τω είπεν ότι εις το Λεξικόν του Άλλιμσων εφέρετο ως γεννηθείς το έτος 1805, εκείνος απήντησε: «Μερικαί πληροφορίαι πλησιάζουν προς την αλήθειαν περισσότερον και μερικαί ολιγώτερον». Όταν πάλιν κατά την διάρκειαν ασθενείας του εις ιατρός τον ηρώτησε πόσων ετών ήτο, ο Σοφοκλής απήντησε: «Πλησιάζω προς τα εκατόν».
Φαίνεται ότι ο Ευαγγελινός εις ηλικίαν 12 ετών συνώδευσεν εκ Τσαγκαράδας εις το Κάιρον τον θείον του Κωνστάντιον, ηγούμενον της μονής Αγίας Αικατερίνης, και εκείθεν εστάλη εις το Όρος Σινά, όπου εμαθήτευσεν εις την Ελληνικήν Σχολήν του Μοναστηρίου. Μετά τον θάνατον του θείου του ο Ευαγγελινός μετέβη εις την Σύρον, όπου ηκολούθησεν ανώτερα μαθήματα εις την Ακαδημίαν του Ανθίμου Γαζή, οποία εν τω μεταξύ είχε μεταφερθή εκεί εκ Μηλεών του Πηλίου μετά την αποτυχίαν της πρώτης επαναστάσεως της Μαγνησίας κατά το έτος 1821. Υποτίθεται ότι εν Σύρω απεδόθη εις τον νεαρόν σπουδαστήν υπό του Γαζή η επωνυμία του Σοφοκλέους, εκ του ονόματος του αρχαίου τραγικού ποιητού, δια της βαθείας φιλολογικάς γνώσεις του.
ΤΙ ΠΡΟΗΓΗΘΗ ΤΗΣ ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ
Εν Σύρω ο Σοφοκλής εγνωρίσθη με τον Αμερικανόν Ιεραπόστολον Ιωσίαν Μπρούερ, ο οποίος και τον παρεκίνησε να έλθη εις την Αμερικήν. Εις την Ελλάδα κατά την περίστασιν εκείνην ευρίσκοντο πολλοί Αμερικανοί φιλέλληνες, η παρουσία των οποίων εξήψε τον πόθον πολλών Ελληνοπαίδων να επισκεφθούν την μακρινήν Αμερικήν, φεύγοντες την Τουρκικήν δουλείαν. Επιφανέστατος μεταξύ των Αμερικανών φιλελλήνων ήτο ο Δρ Σαμουήλ Γκρίντλυ Χάου, ο κατόπιν προστάτης και πενθερός του Μιχαήλ Αναγνωστοπούλου. Το αποτέλεσμα ήτο ότι ο νεαρός Ευαγγελινός με τρεις άλλους συντρόφους του ανεχώρησεν εκ Σύρου και εις τα 1827 ή εις τα 1828, κατ’ άλλους εις τα 1829, διέβη τον Ατλαντικόν Ωκεανόν και ήλθεν εις την Αμερικήν υπό την προστασίαν του Γραφείου των Αμερικανικών εν τω εξωτερικώ ιεραποστολών.
Φθάσας εις την Αμερικήν ο νεαρός Ευαγγελινός ετέθη υπό την διδασκαλίαν του Κόλτων της Πολιτείας Μασσαχουσέτης, μεθ’ ό κατετάχθη εις το Κολλέγιον της Ελληνικής Γλώσσης κατά σειράν εις τα σχολεία του Άμχερστ, του Χάρτφορδ. .Μετά μεσολάβησιν δύο ετών, εις τα 1847, τον ευρίσκομεν εκ νέου εις την ιδίαν θέσιν, έως ότου εις τα 1859 εγένετο υφηγητής της ελληνικής και εις τα 1860 καθηγητής της αρχαίας Βυζαντινής και συγχρόνου Ελληνικής γλώσσης – διά πρώτην φοράν τότε ιδρυθείσης τοιαύτης έδρας εν Αμερικανικώ Πανεπιστημίω. Την θέσιν αυτήν ο Σοφοκλής διετήρησε μέχρι του θανάτου του, επισυμβάντος την 14 Φεβρουαρίου 1883 εν Καίμπριτζ της Μασσαχουσέτης.
Διαρκούντος του σταδίου του, ο Σοφοκλής, είχεν ανακηρυχθή επίτιμος Διδά-σκαλος των Τεχνών υπό του Πανεπιστημίου του Γέιλ τω 1837 και του Χάρβαρδ τω 1847 και επίτιμος Διδάκτωρ της Νομικής υπό των Πανεπιστημίων Γουέστερν Ρηζέρβ και Χάρβαρδ τω 1868.
Ο Σοφοκλής εγνώριζεν άριστα όλους τους αρχαίους, Βυζαντινούς και νεωτέρους Έλληνας συγγραφείς, εξετιμάτο δε μεγάλως υφ’ όλων όσοι τον εγνώρισαν δια τας γνώσεις του και τον απέριττον, αλλ’ ευγενή χαρακτήρα του. Έμεινεν άγαμος καθ’ όλην την ζωήν του.
Η Τσαγκαράδα και όλη η Ελλάς πρέπει να σεμνύνωνται, διότι προ ενός περίπου αιώνος ηυτύχησαν να στείλουν εις την Αμερικήν ένα τοιούτον λαμπρόν φωστήρα της Ελληνικής παιδείας και δόξης, οίος ο Ευαγγελινός Αποστολίδης, Σοφοκλής”
Η Μαγνησία στο Πέρασμα του Χρόνου 